Η τρύπα στο στρώμα του όζοντος στην ατμόσφαιρα, που σχηματίζεται κάθε χρόνο πάνω από τον Νότιο Πόλο, έχει φέτος τον Σεπτέμβριο μεγαλώσει κατά 75% περισσότερο σε σχέση με τις κάθε άλλη χρονιά τέτοια εποχή από το 1979 και είναι πια μεγαλύτερη ακόμη και από την Ανταρκτική.
Κάθε χρόνο, μεταξύ Αυγούστου και Οκτωβρίου, την άνοιξη στο Νότιο ημισφαίριο της Γης, το όζον αραιώνει πάνω από την Ανταρκτική, με την τρύπα να φθάνει στο μέγιστο μέγεθος της από τα μέσα Σεπτεμβρίου έως τα μέσα Οκτωβρίου. Όμως φέτος οι διαστάσεις της είναι οι μεγαλύτερες εδώ και πολλές δεκαετίες, χωρίς να είναι σαφές γιατί αυτό συμβαίνει, σύμφωνα με το «New Scientist» και τη βρετανική «Γκάρντιαν».
Το 2020 η τρύπα είχε φθάσει σε έκταση έως περίπου 24 εκατομμύρια τετραγωνικά χιλιόμετρα στις αρχές Οκτωβρίου, ενώ φέτος ήδη από την προηγούμενη εβδομάδα έχει ξεπεράσει κατά πολύ αυτό το μέγεθος.Η υπηρεσίαγια την Παρατήρηση της Ατμόσφαιρας, COPERNICUS (CAMS) , δεν αποκλείουν ότι μέχρι και τα τέλη Οκτωβρίου θα έχει μεγαλώσει κι άλλο.
Το στρώμα όζοντος στη στρατόσφαιρα, σε ύψος 11 έως 40 χιλιόμετρα από την επιφάνεια του πλανήτη, λειτουργεί σαν ασπίδα από την επιβλαβή υπεριώδη ηλιακή ακτινοβολία. Χημικές ουσίες όπως οι συνθετικοί χλωροφθοράνθρακες, που χρησιμοποιούνταν κυρίως στα συστήματα ψύξης και ως προωθητικά αέρια σε προϊόντα υγιεινής, είχαν στο παρελθόν συμβάλει σημαντικά στην καταστροφή του όζοντος. Η απαγόρευση αυτών των ουσιών εδώ και αρκετά χρόνια έχει οδηγήσει σε σταδιακή αλλά αργή ανάκαμψη του όζοντος. Πάντως ακόμη και η δημιουργία μιας ασυνήθιστα μεγάλης τρύπας σε μια χρονιά όπως το 2021 δεν σημαίνει κατ’ ανάγκη ότι έχει σταματήσει η διαχρονική ανάκαμψη του όζοντος.
Επιμέλεια: Πάνος Πέλλης